Tim mladih bh. fizičara iz Bosne i Hercegovine ostvario je sjajan rezultat na 47. Međunarodnoj olimpijadi iz fizike (IPhO, International Physics Olympiad), najvećem svjetskom takmičenju iz znanja u fizici koje se održava u Cirihu u periodu od 11. do 17. jula. Naš tim sa sobom donosi dvije srebrne i jednu počasnu medalju.
Bahrudin Trbalić, maturant Međunarodne srednje škole iz Tuzle, i Nermedin Džeković, maturant Međunarodne srednje škole iz Sarajeva, osvojili su srebrne medalje, dok je Dženan Devedžić, učenik trećeg razreda Gimnazije iz Gračanice osvojio počasnu medalju. Pored dobitnika nagrada, ekipu su sačinjavali i Haris Popovac, maturant Međunarodne srednje škole iz Sarajeva i Damjan Ilišković, maturant Gimnazije iz Prnjavora.
Pripreme za Olimpijadu trajale su više od mjesec dana i održavane su u prostorijama Prirodno-matematičkog fakulteta, Mašinskog fakulteta i najvećim dijelom u prostorijama Bosna Sema obrazovnih institucija.
Nadmašili smo regiju, imamo predstavnika na MIT-u, ali “živimo” od milostinje
Bosna i Hercegovina od 1997. godine učestvuje na Međunarodnim olimpijadama iz fizike. Iako smo veoma mlada zemlja, naš Olimpijski tim je do sada osvojio 5 srebrenih medalja, 5 bronzanih medalja i 24 počasne medalje (pohvale).
“U posljednjih nekoliko godina bilježimo kontinuirani napredak tako da smo prethodne godine jedini od zemalja bivše Jugoslavije osvojili srebrnu medalju, a posebno je važno napomenuti da je član ovogodišnje olimpijske ekipe Bahrudin Trbalić primljen na najprestižniji i najbolji svjetski univerzitet iz prirodnih i tehničkih nauka, MIT u Bostonu (Massachusetts Institute of Technology). Spomenuti rezultati nisu došli sami od sebe već su posljedica predanosti i napornog rada naših učenika kao i ljudi koji ih spremaju na dobrovoljnoj bazi iz čiste ljubavi i entuzijazma”, kazala nam je prof. dr. Rajfa Musemić.
Uprkos ogromnim uspjesima, naša Olimpijska ekipa se svake godine suočava sa nedostatkom finansijskih sredstava prilikom odlaska na međunarodna takmičenja. Razlog ovih problema je, kako nam je saopćeno iz našeg tima, to što troškovi učešća naše ekipe na međunarodnim takmičenjima nisu planirani u budžetu niti jednog ministarstva (bilo na državnom, federalnom ili kantonalnom nivou) kao što je to običaj u drugim državama.
“Vođe ekipe su primorane svake godine tražiti sponzore i čekati do posljednjeg trenutka kako bi znali da li će naša ekipa uopšte učestvovati na Olimpijadi. Srećom ove godine su sredstva uspješno obezbijeđena (tek dva dana pred polazak) od strane Tuzlanskog kantona i Kantona Sarajevo, uz obećanje dijela sredstava od Federalnog ministarstva”, otkriva prof. dr. Musemić.
Nažalost, kako navode iz našeg tima, obećani iznosi nisu dovoljni da pokriju sve troškove ekipe (kao npr. finansijska naknada timu za pripreme ekipe, timu za održavanje takmičenja, nabavka eksperimentalne opreme potrebne za pripreme i slično).
Imamo genijalce, ali im ne olakšavamo put
Prvu srebrnu medalju u historiji Bosne i Hercegovine sa olimpijade iz fizike donio je Admir Greljo 2008. godine, a tada se takmičenje održalo u Vijetnamu. Greljo je zaposlen kao docent na Odsjeku za fiziku Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, ali je trenutno u odsustvu na postdoktorskom studiju pri Institutu za fiziku Univerziteta u Cirihu. Bio je uključen u rad takmičarske komisije na 47. Internacionalnoj olimpijadi iz fizike (IPhO).
“IPHO je takmičenje individualnog karaktera i svaka zemlja ima pravo na maksimalno pet predstavnika. Ove godine je prijavljeno rekordnih 90 zemalja učesnica i preko 450 takmičara. Cilj Olimpijade je otkriti mlade talentovane učenike iz cijelog svijeta, te im olakšati prvi korak u njihovoj naučnoj karijeri. Najbolji učenici su razvrstani u četiri kategorije; zlatna, srebrna, bronzana i počasna. Ukupno 50% takmičara dobije medalju od čega prvih 8% dobije zlato, dok 25% dobije zlato ili srebro”, kazao je doc. dr. Admir Greljo za Klix.ba.
Za razliku od naših takmičara koji u posljednji čas dolaze do saznanja da će učestvovati, Iranci svog osvajača zlatne medalje oslobođaju služenja vojnog roka, dok Kina u prvoj fazi nacionalne selekcije ima preko milion učenika da bi se na kraju izabralo njih pet.
“Poražavajuće je da država nije u stanju rezervisati u godišnjem budžetu sredstva za ovu namjenu. S pravom se postavlja pitanje kome to u vlasti odgovara obezvrjeđivanje talenta za matematiku, fiziku i informatiku kod naše djece, i kakvu nam to poruku šalju? S druge strane imamo pozitivan primjer nekih privatnih obrazovnih ustanova čiji učenici svake godine čine okosnicu olimpijskog tima. Mišljenja sam da javnosti u Bosni i Hercegovini treba prenijeti radosnu vijest o uspjehu naših učenika, te isto tako o problemima s kojima se oni susreću”, dodaje Greljo.
Uspjeh mladih fizičara još je jedna sjajna vijest tokom proteklih dana pošto su prije samo tri dana mladi matematičari također ostvarili izvanredan rezultat osvojivši četiri bronzane medalje na olimpijadi iz matematike održanoj u Hong Kongu. Ovakvi “golovi” donose prosperitet državi, ali do kad će takmičari imati motiva da u isto vrijeme pronalaze i “stadion” i “lopte” te da pri tom postižu “golove”?
